| Yargıtay 9. Hukuk Dairesi |
| Tarih : 11.09.2014 |
| Esas No : 2014/11104 |
| Karar No : 2014/26334
İş K. Md. 17, 18 |
BARET TAKMAYAN İŞÇİNİN İŞ AKDİ HAKLI NEDENLE FESİH EDİLEBİLİR Mİ? |
Uyarılara rağmen iş güvenliği açısından kendisine verilen koruyucu malzemeleri takmaması nedeniyle kendi sağlığını tehlikeye attığı gibi, işvereni de risk altına sokan, uyarılara rağmen aynı davranışı tekrarlayan işçinin iş akdi 4857 sayılı İş Kanunu’nun 17 ve 18. maddeleri uyarınca haklı nedenle fesih edilebilir.
Davacı İsteminin Özeti: Davacı vekili; davacının davalı işyerinde 12.07.2010 – 29.07.2013 tarihleri arasında dökümhane operatörü olarak çalıştığını, davacının 29.07.2013 tarihinde kıdem ve ihbar tazminatı ödenerek işten çıkarıldığını ve kendisine bildirilen fesih gerekçesinin uydurma olduğunu, davacının asıl işten çıkış sebebinin sendikal faaliyetlere katılmış olması olduğunu, işverence çıkış sebebi olarak gösterilen iş sağlığı ve iş güvenliği ile ilgili olarak teoride kalan kuralların işyerinde uygulamaya dökülemediğini, işverence gösterilen gerekçenin tümüyle asıl fesih nedenini gizlemeye yönelik olduğunu, ayrıca davalı işverence işten çıkarılan işçiler yönünden objektif davranılmadığını, davalı işyerinde çalışan işçilerin birçoğunun ekonomik ve sosyal çalışma koşullarının iyileştirilmesi amacıyla uzun süren bir örgütlenme çabasıyla beraber toplu olarak Ç. İş Sendikasına üye oldukları, devam eden süre boyunca işverence sendikal faaliyetlerin ve üye alımlarının engellenmeye çalışılmışsa da daha sonraki süreçte sendikayı kendi cephesine çekerek işçilere karşı birlikte tavır aldıklarını ve söz konusu sendikanın işçilerin sıkıntılarıyla ilgilenmeyerek duyarsız kaldığı gibi davalı işverenle beraber işçilere karşı cephe aldığını, bunun farkına varan davacı ve diğer işçiler söz konusu sendikadan 25.07.2013 tarihinde ayrılarak kanunun kendilerine vermiş olduğu haklar doğrultusunda bir ay içerisinde aynı iş kolunda faaliyet gösteren bir diğer sendika olan Bileşik Metal Sendikası’na 29.07.2013 noter huzurunda üye olduğunu, bu nedenle işten çıkarıldığını belirterek davacının işe iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti: Davalı vekili; davacının iş sağlığı ve güvenliği kuralları gereğince iş güvenliği malzemelerini (baret, gözlük ve maske) kullanmakla yükümlü olan ve bunu taahhüt etmiş olan davacının, söz konusu ekipmanları kullanmamayı tercih etmesi hatta kullanmamakta direnmesi nedeniyle Çevre Mühendisi ve İş Güvenliği Uzmanı Nazan Işık ve İnsan Kaynaklan Bölümü yetkilileri tarafından birçok defa uyarıldığını, kendisine ihtarlar verildiğini, buna rağmen davranışlarında olumlu bir değişiklik gerçekleşmediğini, daha önce yapılmış uyarılara/ihtarlara rağmen iş güvenliği malzemelerini kullanmayan davacıya, Çevre Mühendisi ve İş Güvenliği Uzmanı tarafından bareti kullanmama nedeni sorulduğunda, hep sudan sebepler ileri sürüldüğünü ve kendisinden konuyla ilgili savunması istendiğinde davacının genelde savunma vermemeyi tercih ettiğini, Çevre Mühendisi ve İş Güvenliği Uzmanının, saha denetimi yaptığı sırada davacının baretini ve gözlüğünü takmadığını gördüğünü ve kendisinin fotoğrafını çektiğini, bu sefer savunma yazısı alınabilen davacının, çalıştığı bölümün ve havanın sıcak olmasını mazeret gösterdiğini, kendisine verilen ihtarı gene tebellüğden kaçınınca, bu kez ihtarnameyi kendisine noter tarafından göndermek zorunda kalındığını, iş güvenliği malzemelerim takmasının kendi hayatını ve vücut bütünlüğünü koruduğu gerçeğini göz ardı eden, birçok defa uyarılmasına rağmen bu uyarıları dikkate almayan davacının, her ne kadar kazanılmaya çalışıldığı ve uzun bir süre işine son verilmemişse de asi tavrını devam ettirdiğini, 17.07.2013 günü yine baret ve gözlük takmadığının tespit edildiğini, davacının savunmasında tekrar sıcaklığı bahane etmesi üzerine, işverenin, davacının iş sözleşmesini 29.07.2013 tarihinde İş Kanunu’nun 17. ve 18. maddeleri gereğince sona erdirdiğini kıdem ve ihbar tazminatlarının da ödendiğini, feshin geçerli nedene dayandığını belirterek; davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Yerel Mahkeme Kararının Özeti: Mahkemece davacı işçinin iş sözleşmesinin feshinin geçersiz olduğu sendikal nedene dayandığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Yargıtay Kararı: Somut olayda davacının iş sözleşmesi daha önce uyarı verilmesine rağmen baret, gözlük ve maske gibi malzemeleri takmadığı bu şekilde kendi hayatını riske attığı gibi işverenliği de risk altına soktuğu ayrıca diğer arkadaşlarına kötü örnek oluşturduğu gerekçesiyle 4857 sayılı İş Kanunu 17 ve 18. maddesi uyarınca feshedilmiştir.
Her ne kadar karar gerekçesinde davacının savunması alınmadığı belirtilmişse de fesih öncesi davacının savunması alınmıştır. Davacının işyeri dosyası incelendiğinde davacıya aynı eylemle ilgili daha önce uyarılar verildiği, ancak davacının 17.07.2013 tarihinde aynı eylemi tekrarlaması üzerine savunmasının istendiği davacının savunmasında ortam sıcaklığı ve baret nedeniyle başı ağrıdığından bareti 3-5 dakikalığına çıkardığını belirtmiştir. Davacıya verilen uyarılara rağmen iş güvenliği açısından kendisine verilen koruyucu malzemeleri takmaması nedeniyle kendi sağlığını tehlikeye attığı gibi, işverenliği de risk altına soktuğu, uyarılara rağmen davacının aynı davranışı tekrarlaması üzerine 4857 sayılı İş Kanunu 17 ve 18. maddeleri uyarınca yapılan feshin geçerli olduğunun kabulü gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi hatalıdır. Davacı feshin sendikal nedene dayandığını iddia etmiş, mahkemece işyerinde örgütlü olan sendikadan istifadan sonra hakkında tutanaklar tutulduğu belirtilmişse de, davacının feshe neden olan davranışının örgütlü sendikadan istifada ve diğer bir sendikaya üye olmadan önce olduğu, feshe neden olan somut olay da değerlendirildiğinde feshin sendikal nedenle gerçekleşmediğinin kabulü gerekir.
Sonuç: Mahkemenin kararının bozularak ortadan kaldırılmasına, davanın reddine, kesin olarak oybirliği ile karar verildi.